Αλωπεκία είναι μια διαταραχή στην τριχοφυΐα που ανάλογα με το είδος, το στάδιό της καθώς την ηλικία του ασθενή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εικόνα αλλά και την ψυχική διάθεση του ατόμου, καθώς τα πλούσια μαλλιά θεωρούνται αλληλένδετα με την ομορφιά σε άνδρες και γυναίκες. Αποτελεί μια συνηθισμένη κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από αραίωση των τριχών στο κεφάλι ή και στο σώμα λόγω κακής λειτουργίας των τριχοθυλακίων.
Τα τριχοθυλάκια αποτελούνται από τον βολβό και τον θύλακα της τρίχας, τον σμηγματογόνο αδένα και το στέλεχος της τρίχας. Η διάρκεια ζωής της τρίχας αποτελείται από 3 φάσεις, το αρχικό στάδιο (αναγεννής φάση) που αναπτύσσεται η τρίχα και είναι το μεγαλύτερο, την ζωή της τρίχας χωρίς αλλαγές (καταγεννής φάση) και το στάδιο της πτώσης (τελογεννής φάση). Η τριχόπτωση μπορεί να εμφανιστεί και να επηρεάσει τα τριχοθυλάκια σε οποιοδήποτε στάδιο τους. Περίπου 9 στις 10 τρίχες που είναι στο ανθρώπινο σώμα βρίσκονται στο 1ο στάδιο της ανάπτυξης.
Η λογική απώλεια τριχών είναι μέχρι 100 τρίχες ανά μέρα. Μεγαλύτερο νούμερο από αυτό οδηγεί πολλές φορές σε εμφάνιση αλωπεκίας.
Αίτια Αλωπεκίας
Υπάρχουν πολλά αίτια που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση της πάθησης.
Συχνά αίτια είναι κληρονομικά χαρακτηριστικά, ορμονικές διαταραχές, λοιμώξεις, χρόνιες φλεγμονές, κακή διατροφή και σακχαρώδης διαβήτης.
Επίσης, η πολύχρονη χρήση φαρμακευτικών ουσιών όπως ορμονικά ή κορτιζονούχα δισκία, αντικαταθλιπτικά κ.α. συμβάλει στο να λεπτύνει η τρίχα, να χάσει την δύναμή της και αναπόφευκτα στο τέλος να πέσει. Στην περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής, η τριχόπτωση μπορεί συνήθως να αντιμετωπιστεί με διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής που την προκαλεί.
Προσωρινή τριχόπτωση μπορεί να δημιουργήσει ένας τοκετός ή μια χειρουργική επέμβαση. Το στρες και το άγχος είναι επίσης επιβαρυντικοί παράγοντες.
Η Κλινική Εικόνα της Αλωπεκίας
Η αλωπεκία συνήθως δημιουργείται σταδιακά, με απώλεια τριχοθυλακίων και δερματικές δυσλειτουργίες. Το χαρακτηριστικό της είναι το αδυνάτισμα των τριχοθυλακίων που οφείλεται στη μείωση της διάρκειας της αναγεννούς φάσης της ζωής της τρίχας μέχρι η φάση αυτή να μειωθεί τόσο έτσι ώστε να εξαφανιστεί η παραγωγή της τρίχας.
Όπως αναφέραμε και πριν, αφορά εξίσου άνδρες και γυναίκες:
- Στους άνδρες: εμφάνιση ανδρογενετικής αλωπεκίας κυρίως στην κροταφική, βρεγματική και μετωπιαία περιοχή.
- Στις γυναίκες: έχει πιο γενική μορφή εμφάνισης και δεν αφορά συγκεκριμένα σημεία όπως στους άνδρες.
Χαρακτηριστικό στοιχείο της είναι ότι δεν επηρεάζει τα τριχοθυλάκια στις πλάγιες κροταφικές περιοχές και την ινιακή χώρα (βάση στην πίσω πλευρά του κεφαλιού). Αυτή θεωρείται ως περιοχή με σταθερή τριχοφυία και χρησιμοποιείται σήμερα ως δότρια περιοχή τριχοθυλακίων στην μεταμόσχευση μαλλιών. Η επιστημονική εξήγηση για το γεγονός ότι η τριχοφυία είναι σταθερή σε αυτή την περιοχή είναι ότι τα τριχοθυλάκια δεν έχουν υποδοχείς για ανδρικές ορμόνες σε αυτά τα σημεία. Έτσι δεν επηρεάζονται και δεν είναι ευάλωτα στα ανδρογόνα.
Πως γίνεται η Διάγνωση της Αλωπεκίας;
Όπως και σε ολόκληρο τον ιατρικό κλάδο, η αποκατάσταση ενός προβλήματος όπως πχ. της αλωπεκίας ξεκινά από την έγκυρη διάγνωση. Ο έμπειρος γιατρός με ένα προσωπικό ραντεβού και αφού πάρει το ιστορικό του ασθενή, μπορεί εύκολα να τη διαγνώσει χρησιμοποιώντας τις παρακάτω μεθόδους:
- Τριχοριζόγραμμα. Ο γιατρός πραγματοποιεί ένα ελαφρύ τράβηγμα των μαλλιών και εξετάζει με μικροσκόπιο τα τριχοθυλάκια
- Βιοψία. Η λήψη βιοψίας βοηθά ειδικά στις περιπτώσεις γυροειδούς και ουλωτικής αλωπεκίας καθώς και όταν δεν υπάρχει σαφής κλινική εικόνα του ασθενή.
- Μικροσκοπική ανάλυση. Βοηθά στην μελέτη της αναπαραγωγικής διαδικασίας των κυττάρων του τριχωτού της κεφαλής, την ανίχνευση τυχόν προβλημάτων στη ρίζα, προβλήματα από μύκητες, βακτήρια κτλ.
Η διάγνωση της αλωπεκίας καταγράφει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τα τριχοθυλάκια και την συνολική κατάσταση των μαλλιών όπως τις παρακάτω:
- Τη δραστηριότητα των σμηγματογόνων αδένων
- Τυχόν δερματολογικά προβλήματα
- Κατηγοριοποίηση του είδους της τριχόπτωσης
- Μέτρηση της πυκνότητας των τριχοθυλακίων
- Υπολογισμός ρυθμού τριχόπτωσης και της εξέλιξής της στο μέλλον
Στο Κέντρο Μεταμόσχευσης Μαλλιών Hair Anaplasis, η σωστή διάγνωση που γίνεται με επιστημονική γνώση και πείρα είναι καθοριστικής σημασίας για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Είδη Αλωπεκίας
Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες:
- Ουλωτική
- Μη Ουλωτική
-
Ουλωτική αλωπεκία
Υπάρχει ουλοποίηση του δέρματος, καταστροφή των τριχοθυλακίων και ως αποτέλεσμα δημιουργείται μόνιμη αλωπεκία. Αν είναι απλή τότε προχωρά σταδιακά, ενώ αν υπάρχει μεγάλη φλεγμονή τότε προχωρά πολύ γρήγορα και υπάρχει ταυτόχρονα φαγούρα και πόνος στα σημεία αυτά.
Τα αίτια της ουλωτικής αλωπεκίας, σε γενικές γραμμές είναι φλεγμονές, δερματοπάθειες, κληρονομικά αίτια και νεοπλασίες
Διακρίνεται σε 2 είδη, την πρωτογενή και την δευτερογενή. Στην πρωτογενή, η επίδραση της φλεγμονής γίνεται μόνο στα τριχοθυλάκια ενώ στην δευτερογενή η επίδραση είναι ευρύτερη και ενδέχεται να υπάρχουν εξωτερικοί λόγοι όπως ακτινοβολία, έγκαυμα, μόλυνση κ.α.
-
Μη ουλωτικές αλωπεκίες
Αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία και εμφανίζονται σε αρκετές μορφές με κυριότερες: ανδρογενετική, φυσιολογική, γυροειδής, διάχυτη και τραυματική.
Φυσιολογική Αλωπεκία
Καθώς τα μαλλιά φτάνουν στο τέλος της αναγενούς φάσης, δηλαδή στο τέλος της φάσης ανάπτυξης, είναι φυσιολογικό να υπάρχει μία ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΑΛΛΙΩΝ. Κατά την διάρκεια της τελογενούς φάσης, δηλαδή της φάσης ανάπαυσης του κύκλου της τρίχας, αυτή είναι πιο ισχνά ενωμένη με το τριχοθυλάκιο, ενώ ο βολβός της τρίχας έρχεται πιο πολύ στην επιφάνεια.
Σε αυτήν τη φάση το χτένισμα, το λούσιμο και το τράβηγμα των μαλλιών προκαλεί την απόπτωσή τους. Για τον λόγο αυτό, η απώλεια πενήντα έως εκατόν πενήντα τριχών την ημέρα θεωρείται φυσιολογική. Τα μαλλιά αυτά αντικαθίστανται και γι’ αυτό δεν θεωρούνται ως χαμένα μαλλιά.
Στον αριθμό των μαλλιών, που πέφτουν, πρέπει να περιλαμβάνονται και οι τρίχες οι οποίες σπάνε, αλλά δεν έχουν πέσει. Στην πραγματικότητα πολλές άλλες τρίχες, που φαίνονται ότι πέφτουν, μπορεί να είναι ρίζες που έχουν απλώς κοπεί, πράγμα που μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες.
Υπερβολική απώλεια μαλλιών
Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν τριχόπτωση.
Stress: Περίοδοι υπερβολικού stress έχουμε παρατηρήσει ότι αυξάνουν την τριχόπτωση.
Ορμόνες: Ορμονικά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν απώλεια μαλλιών.
Φάρμακα όπως: φάρμακα που μειώνουν την πηκτικότητα του αίματος, φάρμακα που αφορούν στην θεραπεία της αυξημένης κρεατινίνης, χημειοθεραπευτικά, βιταμίνη Α σε υπερβολική δόση, αντισυλληπτικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Ασθένειες: Ορισμένα είδη μόλυνσης μπορεί να δημιουργήσουν απώλεια μαλλιών, όπως οι μυκητιάσεις, ο ερυθηματώδης λύκος και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Ανδρογενετική Αλωπεκία
Είναι η πιο συχνή περίπτωση και αφορά πάνω από το 90% των περιπτώσεων αλωπεκίας. Η αραίωση εμφανίζεται συνήθως μπροστά, πάνω και την κορυφή του τριχωτού της κεφαλής. Η τριχοφυία δεν χάνεται στο πίσω και το πλαινό τμήμα του τριχωτού της κεφαλής.
Παρουσιάζεται με την αποδυνάμωση και εξασθένιση των τριχών που οδηγούν σταδιακά στην ελάττωση του αριθμού και της πυκνότητας των μαλλιών. Βασική αιτία είναι η κληρονομικότητα που επιταχύνει την δράση των ανδρικών ορμονών στα τριχοθυλάκια. Η μόνη οριστική λύση για την καταπολέμηση της ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι η εμφύτευση μαλλιών.
Γυροειδής Αλωπεκία
Έχει ως χαρακτηριστικό την ύπαρξη κενών περιοχών ανά διαστήματα, ενώ η γύρω δερματική περιοχή είναι φυσιολογική. Είναι πολύ σπάνια (περίπου 1%) είτε για άνδρες είτε για γυναίκες. Επηρεάζεται από ανοσολογικά, ψυχολογικά και γενετικά αίτια.
Μπορεί να εμφανιστεί σε ήπια μορφή με μικρές κενές περιοχές ή και εκτεταμένα σε όλο το σώμα, ακόμα και στα φρύδια και τις βλεφαρίδες.
Η θεραπεία της γυροειδούς αλωπεκίας για μικρές επιφάνειες γίνεται με χρήση κορτικοστεροειδών τοπικά είτε με κρέμα είτε με ενέσεις, ενώ ανάλογα τον ασθενή μπορεί να βοηθήσει η μινοξιδίλη.
Διάχυτη Αλωπεκία
Έχει ως χαρακτηριστικό την ομοιόμορφη και γενικευμένη μείωση της τριχοφυίας η οποία μπορεί να είναι είτε ξαφνική είτε να διαρκεί αρκετούς μήνες είτε να είναι χρόνια και να επαναλαμβάνεται με διάρκεια πάνω από 6 μήνες. Η αλλαγή στην κανονική εξέλιξη του κύκλου της τρίχας συνήθως οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια και στρες πχ. εγκυμοσύνη, εφηβεία, αγχώδεις διαταραχές, χειρουργική επέμβαση, έντονο άγχος, συναισθηματικό τραύμα ή σε γρήγορες δίαιτες, αναιμία, φαρμακευτική αγωγή, θυροειδή, αντισυλληπτικά χάπια κ.α.
Η αντιμετώπιση της διάχυτης αλωπεκίας γίνεται μόνη της με την πάροδο μερικών μηνών. Χρειάζεται προσοχή όμως γιατί μπορεί να οδηγήσει σε ανδρογενετική. Αν το πρόβλημα είναι χρόνια θα πρέπει να γίνει πλήρης διάγνωση για να αντιμετωπιστεί το παθολογικό αίτιο που την προκαλεί. Συνήθως δεν συστήνεται σε αυτή την περίπτωση η εμφύτευση μαλλιών.
Γενική Αντιμετώπιση Αλωπεκίας
Η αντιμετώπιση της αλωπεκίας έχει ως στόχο επίσπευση της δημιουργίας νέων τριχοθυλακίων ή την κάλυψη της περιοχής που έχει αραίωση. Ανάλογα με τον τύπο και την έκταση της αλωπεκίας, γίνεται και η εξατομικευμένη αντιμετώπιση του προβλήματος κυρίως με φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική τεχνική μεταμόσχευσης μαλλιών.
Φαρμακευτική αγωγή
Οι εγκεκριμένες φαρμακευτικές ουσίες καταπολέμησης της αλωπεκίας είναι οι εξής:
-
Μινοξιδίλη
Η μινοξιδίλη βοηθά στην γυροειδή και την ανδρογενετική, για τη διακοπή της απώλειας μαλλιών καθώς και στην ανάπτυξη νέων τριχοθυλακίων. Ανάλογα με τον ασθενή μπορεί να υπάρχει περιορισμός στον ρυθμό τριχόπτωσης, να βγουν νέα μαλλιά ή να υπάρξει συνδυαστικό αποτέλεσμα. Συνήθως όμως οι τρίχες που βγαίνουν είναι πιο κοντές και λεπτές και το αποτέλεσμα παύει με την διακοπή της χρήσης της μινοξιδίλης.
-
Φιναστερίδη
Η φιναστερίδη χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της ανδρογενετικής αλωπεκίας μόνο για τους άνδρες. Μπορεί να επιτύχει, όπως και η μινοξιδίλη, ελάττωση του ρυθμού τριχόπτωσης και δημιουργία νέων τριχών. Δυστυχώς ούτε με την φιναστερίδη έχουμε μόνιμο αποτέλεσμα, το οποίο σταματά με την διακοπή της.
-
Κορτικοστεροειδή
Τα κορτικοστεροειδή χρησιμοποιούνται στην καταπολέμηση της γυροειδούς αλωπεκίας μέσω ενέσεων κορτιζόλης ή με αλοιφές σε μηνιαία βάση, χωρίς να είναι εγγυημένο και πάλι το μόνιμο αποτέλεσμα.
Διατροφή κατά της αλωπεκίας
Η ισορροπημένη διατροφή βοηθά προληπτικά μέχρι κάποιο βαθμό κατά της τριχόπτωσης. Η διατροφή πρέπει να είναι πλούσια σε βιταμίνες, πρωτεΐνες, υγιεινά λιπαρά και προϊόντα ολικής άλεσης, ενώ παράλληλα να αποφεύγονται καφεΐνη, ζάχαρη, αλκοόλ και junk food.
Μεταμόσχευση μαλλιών
Η μεταμόσχευση μαλλιών είναι η μόνη λύση για οριστική καταπολέμηση της αλωπεκίας και θεωρείται πλέον η ιδανικότερη επιλογή με γρήγορο και εντυπωσιακό αποτέλεσμα χωρίς παρενέργειες και πόνο. Ανάλογα με τον ασθενή και το είδος της τριχόπτωσης μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι τεχνικές FUE, FUT ή και συνδυασμός τους. Βασική αρχή των τεχνικών αυτών είναι η μεταφορά τριχοθυλακίων από περιοχή με υγιή τριχοθυλάκια στις περιοχές που παρουσιάζουν κενό.
Στα χέρια ενός έμπειρου πλαστικού χειρουργού, το αποτέλεσμα είναι φυσικό χωρίς σημάδια ή ουλές. Σήμερα η μεταμόσχευση μαλλιών γνωρίζει μεγάλη άνθηση καθώς ο σύγχρονος άνδρας επιδιώκει την καλύτερη δυνατή εικόνα, που βοηθά στον προσωπικό αλλά και επαγγελματικό τομέα.
